Khoảng Cách Giữa Kỳ Vọng và Thực Tế: Vì Sao Nhiều Bạn Trẻ Nhanh Chóng ‘Chán Việc’?
Bạn còn nhớ cảm giác ngày đầu tiên nhận được thư mời làm việc không? Một sự háo hức xen lẫn tự hào. Bạn vẽ ra một viễn cảnh rực rỡ: một môi trường làm việc năng động như trên phim, những dự án đột phá có thể thay đổi thế giới, một người sếp tận tâm và một con đường thăng tiến rộng mở. Nhưng chỉ sau ba, sáu tháng, bức tranh màu hồng đó bắt đầu phai màu. Bạn nhận ra mình đang dành phần lớn thời gian cho những công việc lặp đi lặp lại, những mối quan hệ đồng nghiệp phức tạp hơn bạn nghĩ, và sếp thì dường như quá bận rộn để định hướng cho bạn. Cảm giác “chán việc” và “vỡ mộng công sở” ập đến nhanh chóng.
Nếu bạn đang ở trong tình trạng này, hãy biết rằng bạn không hề đơn độc. Đây là một cuộc khủng hoảng thầm lặng mà rất nhiều bạn trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, đang phải đối mặt. Đó không phải vì bạn lười biếng hay yếu đuối. Đó là hệ quả tất yếu của một khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế công việc quá lớn. Bài viết này sẽ cùng bạn mổ xẻ những nguyên nhân sâu xa và quan trọng hơn, cung cấp một góc nhìn mới để bạn có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này.
“Cú Sốc” Đầu Đời: 3 Nguyên Nhân Phổ Biến Khiến Bạn Trẻ “Vỡ Mộng”
Sự thất vọng thường không đến từ một lý do duy nhất, mà là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố. Dưới đây là ba “cú sốc” thực tế phổ biến nhất.
1. Môi Trường Làm Việc Không Như “Phim”
Thế giới mạng xã hội và phim ảnh đã vẽ nên một hình ảnh lý tưởng hóa về môi trường công sở: những văn phòng sáng tạo với khu giải trí, những người đồng nghiệp thân thiết như gia đình, những buổi team building hoành tráng. Kỳ vọng của bạn về một môi trường làm việc vui vẻ, cởi mở và đầy cảm hứng là hoàn toàn chính đáng.
Tuy nhiên, thực tế thường phức tạp hơn nhiều. Mọi công ty, dù tuyệt vời đến đâu, cũng sẽ có những “luật chơi ngầm”, những mâu thuẫn chính trị nội bộ ở mức độ nào đó, và những áp lực vô hình. Đồng nghiệp có thể rất chuyên nghiệp và thân thiện, nhưng họ cũng có những mối bận tâm và cuộc sống riêng. Sự kỳ vọng về một “gia đình thứ hai” có thể dẫn đến thất vọng khi bạn nhận ra đây là một môi trường chuyên nghiệp đòi hỏi sự độc lập và các mối quan hệ có chừng mực.
2. Khối Lượng và Bản Chất Công Việc “Sai Kịch Bản”
Với tinh thần nhiệt huyết, bạn kỳ vọng sẽ được bắt tay ngay vào những dự án quan trọng, có sức ảnh hưởng, nơi bạn có thể vận dụng hết kiến thức đã học và tạo ra sự thay đổi. Bạn mong muốn một công việc đầy sáng tạo và thử thách.
Thực tế là, hầu hết mọi nhân viên mới đều phải bắt đầu từ những công việc mang tính nền tảng. Đó có thể là việc nhập dữ liệu, soạn thảo những văn bản đơn giản, sắp xếp lịch họp, hay hỗ trợ các công việc hành chính cho người đi trước. Những công việc này, dù có vẻ nhàm chán, lại là bước cần thiết để bạn làm quen với quy trình và xây dựng sự tin cậy. Tuy nhiên, sự khác biệt quá lớn giữa kỳ vọng được “thay đổi thế giới” và thực tế phải “sao chép dữ liệu” dễ dàng gây ra cảm giác hụt hẫng và chán nản.
3. “Bản Đồ” Lộ Trình Phát Triển Bị Mờ
Thế hệ trẻ ngày nay cực kỳ quan tâm đến sự phát triển cá nhân. Bạn đi làm không chỉ vì lương, mà còn vì cơ hội học hỏi và thăng tiến. Bạn kỳ vọng sẽ có một người sếp như một người thầy, luôn đưa ra phản hồi, định hướng và vẽ ra một lộ trình phát triển rõ ràng cho bạn.
Thực tế là, nhiều nhà quản lý rất bận rộn với công việc của chính họ và không được đào tạo bài bản về kỹ năng huấn luyện (coaching). Lộ trình phát triển có thể không được đề cập đến một cách rõ ràng, các buổi đánh giá hiệu suất diễn ra qua loa, và bạn cảm thấy mình đang “trôi” đi mà không có một phương hướng cụ thể. Sự mơ hồ này tạo ra cảm giác bất an và lo lắng về tương lai sự nghiệp.
Nghệ Thuật “Hiệu Chỉnh La Bàn”: Cách Điều Chỉnh Kỳ Vọng Để Thích Nghi Tốt Hơn
Khi đã nhận diện được khoảng cách, thay vì chìm đắm trong thất vọng, bạn hoàn toàn có thể chủ động điều chỉnh kỳ vọng và góc nhìn của mình để thích nghi và tìm thấy giá trị.
- Chấp nhận “Khoảng Trống” là một phần của hành trình: Hãy hiểu rằng cảm giác “vỡ mộng” là một phần gần như tất yếu trong những năm đầu sự nghiệp. Hầu hết mọi người đều trải qua nó. Việc chấp nhận điều này sẽ giúp bạn giảm bớt áp lực phải có một công việc hoàn hảo ngay từ đầu.
- Tư duy như một “Nhà Nhân Chủng Học”: Thay vì phán xét môi trường làm việc là “tốt” hay “tệ”, hãy thử quan sát nó với một sự tò mò. Tại sao mọi người lại hành xử như vậy? Những quy tắc ngầm ở đây là gì? Ai là người có tầm ảnh hưởng? Việc quan sát khách quan sẽ giúp bạn học hỏi nhanh hơn và tránh được những va chạm không cần thiết.
- Tìm kiếm những “Chiến Thắng Nhỏ”: Ngay cả trong những công việc nhàm chán nhất, hãy tìm cách để tạo ra giá trị và học hỏi. Nếu phải nhập liệu, hãy tìm cách để tối ưu hóa file Excel. Nếu phải sắp xếp lịch họp, hãy học cách để giao tiếp hiệu quả với nhiều bên. Việc hoàn thành tốt những việc nhỏ sẽ giúp bạn xây dựng sự tin cậy và có cơ hội nhận những nhiệm vụ lớn hơn.
- Chủ động giao tiếp: Đừng chờ đợi sếp đọc được suy nghĩ của bạn. Hãy chủ động đề xuất một buổi nói chuyện 1-1 để hỏi về định hướng và xin phản hồi. Hãy mạnh dạn bày tỏ mong muốn được học hỏi và tham gia vào những dự án mới.
Lời Khuyên Then Chốt: Xem Công Việc Như Một “Phòng Thí Nghiệm”, Không Phải “Điểm Đến”
Đây là sự thay đổi tư duy quan trọng nhất có thể giúp bạn vượt qua mọi cơn khủng hoảng nghề nghiệp.
Rất nhiều bạn trẻ xem công việc đầu tiên là một “điểm đến mơ ước”. Tư duy này đặt một áp lực khổng lồ lên công việc đó. Bất kỳ một điểm không hoàn hảo nào cũng có thể gây ra sự sụp đổ.
Thay vào đó, hãy xem những năm đầu sự nghiệp của bạn như một “phòng thí nghiệm”. Mục tiêu chính của bạn ở giai đoạn này không phải là “hạnh phúc” hay “hoàn hảo”, mà là “học hỏi” và “thu thập dữ liệu”.
- Mỗi công việc là một thử nghiệm: Bạn đang ở đó để tìm hiểu về chính mình. Bạn thích làm việc độc lập hay theo nhóm? Bạn phù hợp với môi trường sáng tạo hay có quy củ? Công việc nào mang lại cho bạn năng lượng?
- Mỗi thử thách là một bài học: Một người sếp khó tính đang dạy bạn nghệ thuật “quản lý sếp”. Một dự án thất bại đang dạy bạn về sự kiên cường. Những công việc nhàm chán đang dạy bạn về tính kỷ luật.
- Mục tiêu là tìm ra “insight”, không phải “sự ổn định”: Đừng quá lo lắng về việc phải gắn bó lâu dài. Hãy tập trung vào việc thu thập càng nhiều kinh nghiệm và bài học càng tốt để sau 2-3 năm, bạn có đủ “dữ liệu” để đưa ra một lựa chọn nghề nghiệp sáng suốt và phù hợp hơn.
Lời Kết: Hành Trình Vạn Dặm Bắt Đầu Bằng Một Bước Chân Thực Tế
Cảm giác chán việc và vỡ mộng công sở là một trải nghiệm khó khăn, nhưng nó không phải là dấu chấm hết. Hãy xem nó như một lời nhắc nhở rằng bạn cần một cái nhìn thực tế và một chiến lược thông minh hơn cho sự nghiệp của mình. Đừng để khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế làm bạn nản lòng. Hãy điều chỉnh kỳ vọng, biến mình thành một người học hỏi chủ động và xem công việc là một hành trình khám phá. Khi đó, mỗi một trải nghiệm, dù tốt hay xấu, đều sẽ trở thành một bậc thang vững chắc trên con đường sự nghiệp của bạn.
>>> Xem thêm bài viết: Adaptability – Năng Lực Xoay Chuyển Để Sống Còn Trong Thế Giới Việc Làm Biến Động
Tìm hiểu thêm nhiều bài viết hữu ích tại đây!
GIỚI THIỆU VỀ K-OUTSOURCING
Công ty cổ phần Giải pháp nhân sự và Tư vấn đầu tư K-Outsourcing Việt Nam là đối tác uy tín trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ cho thuê lại lao động và giải pháp nhân sự cho các doanh nghiệp với hệ sinh thái hỗ trợ nâng cao. Các dịch vụ của K-Outsourcing bao gồm: Tuyển dụng lao động, cho thuê lại lao động, payroll, tư vấn phát triển nguồn lực.
Tìm hiểu thêm về K-Outsourcing: K-Outsourcing Việt Nam
