Bạn có đang cảm thấy lạc hướng trong công việc? Mô hình ikigai
Bạn đã đi làm một thời gian. Mọi thứ tưởng chừng như ổn định: công việc không quá áp lực, mức lương đủ sống, môi trường làm việc không có vấn đề lớn. Nhưng đâu đó, bạn vẫn cảm thấy nặng nề mỗi sáng thức dậy, không còn háo hức với công việc như trước. Bạn tự hỏi: “Liệu mình có đang đi đúng hướng?”, “Đây có thực sự là nghề dành cho mình không?”
Đây không phải là cảm giác cá biệt. Rất nhiều người trẻ sau 1-2 năm đi làm đều trải qua trạng thái hoang mang này. Và đó chính là thời điểm bạn nên dừng lại một chút, để nhìn lại bản thân một cách sâu sắc hơn.
Mô hình Ikigai: Tấm bản đồ hướng nghiệp đến từ Nhật Bản
Ikigai là một khái niệm nổi tiếng đến từ Nhật Bản, mang nghĩa là “lý do để bạn thức dậy mỗi sáng.” Đây không chỉ là một lý thuyết trừu tượng mà là một công cụ định hướng cực kỳ hữu ích trong quá trình khám phá bản thân và tìm ra nghề nghiệp phù hợp.
Theo mô hình Ikigai, sự nghiệp lý tưởng nằm ở giao điểm của 4 yếu tố:
- Điều bạn yêu thích (passion)
- Điều bạn giỏi (profession)
- Điều xã hội cần (vocation)
- Điều bạn có thể kiếm tiền từ đó (mission)
Khi 4 yếu tố này đồng thời tồn tại trong một công việc, bạn sẽ có được sự cân bằng giữa đam mê, năng lực, ý nghĩa và tính bền vững tài chính. Đó chính là Ikigai của bạn – công việc lý tưởng cả về cảm xúc và thực tiễn.
Nếu bạn chỉ đang làm điều mình giỏi, nhưng không thật sự yêu thích, bạn sẽ dễ rơi vào trạng thái chán nản, mất động lực. Nếu bạn đam mê nhưng không kiếm được tiền, bạn có thể thấy vui tạm thời nhưng sẽ dễ kiệt sức về lâu dài. Ikigai đòi hỏi sự cân bằng toàn diện – và đó là lý do nó trở thành công cụ hữu hiệu giúp bạn đọc vị chính mình.
Cách áp dụng Ikigai vào hành trình tìm nghề
Việc áp dụng Ikigai không chỉ là suy nghĩ mông lung. Bạn hoàn toàn có thể biến mô hình này thành từng bước cụ thể để định hướng lại nghề nghiệp cho bản thân.
Hãy bắt đầu bằng việc tự hỏi: “Mình thực sự yêu thích điều gì?” Đó có thể là những hoạt động bạn làm quên thời gian, những việc bạn sẵn sàng làm miễn phí chỉ vì bạn thích. Sau đó, bạn nên nhìn lại những kỹ năng bạn đang có. Đâu là những công việc bạn từng làm tốt? Bạn nhận được lời khen ở đâu? Những thế mạnh nào người khác thường tìm đến bạn?
Kế tiếp, bạn nên quan sát thị trường và xã hội xung quanh. Những ngành nghề nào đang được quan tâm? Những kỹ năng nào đang thiếu hụt nhân lực? Điều này giúp bạn kết nối giữa năng lực cá nhân và nhu cầu thực tế.
Cuối cùng, bạn cần xem xét yếu tố tài chính. Một công việc lý tưởng không thể thiếu đi sự ổn định. Nếu bạn chỉ sống bằng đam mê, nhưng không đủ để chi trả cuộc sống, sự thiếu hụt này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần và lâu dài khiến bạn bỏ cuộc.
Khi bạn tìm được điểm giao nhau giữa 4 yếu tố trên, bạn sẽ bắt đầu thấy con đường nghề nghiệp trở nên rõ ràng hơn. Và đó là lúc hành trình phát triển sự nghiệp bền vững thật sự bắt đầu.
Kết hợp cùng các công cụ đánh giá năng lực để hiểu rõ bản thân hơn
Ikigai là công cụ giúp bạn định hình phương hướng, nhưng để đi sâu hơn, bạn cần đến sự trợ giúp từ các công cụ đánh giá năng lực. Những bài trắc nghiệm này không phải là chiếc chìa khóa thần kỳ, nhưng chúng là những chiếc gương phản chiếu chính bạn – cho bạn thấy rõ hơn về hành vi, tính cách, xu hướng nghề nghiệp.
Một số công cụ đáng tin cậy mà bạn nên thử:
- MBTI (Myers-Briggs Type Indicator): Phân loại bạn theo 16 nhóm tính cách, giúp bạn hiểu rõ cách bạn ra quyết định, xử lý thông tin và làm việc nhóm.
- Holland Code (RIASEC): Phân tích bạn thuộc nhóm tính cách nghề nghiệp nào trong 6 nhóm: Realistic, Investigative, Artistic, Social, Enterprising, Conventional.
- DISC: Đánh giá hành vi qua 4 nhóm đặc trưng: Dominance, Influence, Steadiness, và Conscientiousness.
Mỗi công cụ sẽ cho bạn một góc nhìn khác nhau, nhưng khi tổng hợp lại, bạn sẽ thấy một bức tranh toàn diện hơn về con người mình – điều này cực kỳ có ích khi lựa chọn ngành nghề phù hợp hoặc quyết định có nên chuyển ngành hay không.
>>> Xem thêm bài viết: Chọn Công Việc Theo Phong Cách Cá Nhân: Bạn Hợp Với Môi Trường Nào?
>>> Xem thêm bài viết: Bản Đồ Lộ Trình Sự Nghiệp: Bạn Đang Ở Giai Đoạn Nào Và Cần Làm Gì Tiếp Theo?
Vì sao bạn “thấy ổn mà vẫn thấy mệt”?
Đôi khi cảm giác mệt mỏi, lạc lối không đến từ môi trường làm việc, mà đến từ chính sự mâu thuẫn nội tại giữa những gì bạn đang làm và những gì bạn thật sự mong muốn.
Có thể bạn đang làm công việc mình giỏi, nhưng không hề yêu thích. Cũng có thể bạn đang cố theo đuổi một nghề vì nó “an toàn” hay “thu nhập tốt”, nhưng trái tim bạn thì không thuộc về nơi đó. Hoặc đơn giản là bạn chưa bao giờ dừng lại để tự hỏi: “Công việc này có giúp mình trưởng thành không? Có mang lại cho mình cảm giác sống có mục đích không?”
Đó là lý do nhiều người trẻ cảm thấy mệt mỏi dù không gặp khó khăn cụ thể nào. Và cũng là lý do bạn nên dừng lại, nhìn lại bản thân và định nghĩa lại sự nghiệp – không bằng cảm tính, mà bằng những công cụ cụ thể và mô hình khoa học như Ikigai.
Hành trình nghề nghiệp là một quá trình khám phá không ngừng
Bạn không cần phải có tất cả câu trả lời ngay lập tức. Nhưng điều quan trọng là bạn bắt đầu đặt câu hỏi. Từ việc tự hỏi mình yêu gì, giỏi gì, đến việc sử dụng các công cụ phân tích để hiểu bản thân – tất cả đều là bước đi đúng hướng trong hành trình dài này.
Không ai hiểu bạn bằng chính bạn. Và đôi khi, chỉ cần bạn dám đối diện với cảm giác lạc lối, bạn đã tiến gần hơn đến con đường sự nghiệp đích thực.
Nếu bạn cần người đồng hành trong hành trình này, đừng ngần ngại tìm đến các chuyên gia hướng nghiệp, hoặc những nền tảng như KOS – nơi không chỉ giúp bạn kết nối với các cơ hội việc làm phù hợp, mà còn giúp bạn tìm thấy hướng đi đúng dựa trên chính con người bạn.
Công việc lý tưởng không phải là điều xa vời – nó bắt đầu từ việc bạn hiểu rõ chính mình.
Tìm hiểu thêm nhiều bài viết hữu ích tại đây!
GIỚI THIỆU VỀ K-OUTSOURCING
Công ty cổ phần Giải pháp nhân sự và Tư vấn đầu tư K-Outsourcing Việt Nam là đối tác uy tín trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ cho thuê lại lao động và giải pháp nhân sự cho các doanh nghiệp với hệ sinh thái hỗ trợ nâng cao. Các dịch vụ của K-Outsourcing bao gồm: Tuyển dụng lao động, cho thuê lại lao động, payroll, tư vấn phát triển nguồn lực.
Tìm hiểu thêm về K-Outsourcing: K-Outsourcing Việt Nam
