3 Chuyển Đổi Trong Tư Duy Điều Hành Kiểu Mới Để Bùng Nổ Năng Suất
Bạn có đang cảm thấy ngột ngạt dưới một “chiếc kính lúp” vô hình tại nơi làm việc? Mỗi bước đi đều phải báo cáo, mỗi quyết định nhỏ đều cần sự phê duyệt, và thời gian của bạn được đo đếm bằng số giờ có mặt tại văn phòng thay vì kết quả tạo ra. Nếu câu trả lời là có, bạn không hề đơn độc. Mô hình quản lý kiểu cũ, dựa trên sự kiểm soát và giám sát chặt chẽ, đang trở nên lỗi thời và là nguyên nhân chính khiến nhân sự mất động lực, đặc biệt là thế hệ Gen Z nơi công sở và những người làm trong lĩnh vực sáng tạo. Đã đến lúc chúng ta cần một cuộc cách mạng trong tư duy. Tư duy điều hành kiểu mới cho năm 2025 và xa hơn nữa không phải là kiểm soát chặt hơn, mà là giảm kiểm soát – tăng tự chủ, dựa trên sự tin tưởng và đo lường bằng kết quả thực tế. Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá 3 chuyển đổi cốt lõi trong tư duy này, mà nền tảng của nó chính là mô hình Quản trị theo mục tiêu & kết quả (OKR).
“Chiếc Vòng Kim Cô” Của Quản Lý Kiểu Cũ: Khi Sự Giám Sát Giết Chết Động Lực
Trong nhiều thập kỷ, mô hình quản lý “chỉ huy và kiểm soát” (command-and-control) được xem là chuẩn mực. Nhà quản lý đóng vai trò người giám sát, giao nhiệm vụ cụ thể và theo dõi sát sao quá trình thực hiện. Mô hình này có thể đã hiệu quả trong môi trường sản xuất công nghiệp, nơi các công việc có tính lặp lại cao. Tuy nhiên, trong nền kinh tế tri thức hiện đại, nó đã trở thành một “chiếc vòng kim cô” siết chặt sự sáng tạo và động lực của nhân viên.
Khi bị vi quản lý (micromanagement), nhân viên sẽ có cảm giác mình không được tin tưởng. Họ giống như những con robot được lập trình sẵn, chỉ biết làm theo lệnh thay vì chủ động tư duy. Sự sáng tạo và tinh thần dám thử nghiệm những cách làm mới bị dập tắt, bởi nỗi sợ làm sai ý cấp trên luôn thường trực. Đặc biệt, đối với thế hệ lao động mới như Gen Z, những người lớn lên cùng sự tự do của Internet và khao khát tìm kiếm ý nghĩa, mục đích trong công việc, mô hình giám sát này tạo ra sự xung đột gay gắt. Họ không muốn bị quản lý, họ muốn được dẫn dắt và truyền cảm hứng. Hậu quả tất yếu là một đội ngũ mất động lực, làm việc một cách đối phó, chỉ tập trung vào việc “trông có vẻ bận rộn” thay vì tạo ra năng suất thực tế, và cuối cùng là tìm kiếm một môi trường làm việc khác, nơi họ được tôn trọng và trao quyền.
3 Chuyển Đổi Cốt Lõi Trong Tư Duy Điều Hành Kiểu Mới
Để phá vỡ chiếc vòng kim cô lỗi thời và giải phóng tiềm năng của đội ngũ, các nhà lãnh đạo và quản lý cần thực hiện ba sự chuyển đổi mang tính cách mạng trong tư duy và hành động của mình.
1. Chuyển đổi từ “Làm Cái Gì?” sang “Tại Sao Chúng Ta Làm Điều Này?” – Sức Mạnh Của Mục Tiêu Chung
Trong mô hình cũ, quản lý thường bắt đầu bằng việc giao một danh sách các công việc cụ thể: “Em hãy làm báo cáo A, gửi email B, gọi cho khách hàng C”. Nhân viên chỉ biết cái gì cần làm, nhưng hiếm khi hiểu được bức tranh lớn hơn. Tư duy điều hành kiểu mới, được thể hiện rõ nét trong chữ O (Objectives – Mục tiêu) của mô hình OKR, lại bắt đầu từ câu hỏi “Tại sao?”.
Thay vì giao từng tác vụ, nhà lãnh đạo sẽ truyền đạt một mục tiêu chung đầy cảm hứng, có định hướng và có ý nghĩa. Ví dụ, thay vì nói “Hãy trả lời 50 email của khách hàng mỗi ngày”, một mục tiêu truyền cảm hứng sẽ là “Trở thành đội ngũ hỗ trợ được khách hàng yêu mến nhất trong ngành trong quý này”. Khi cả đội ngũ cùng hiểu rõ “Tại sao” – mục đích cuối cùng của công việc mình làm – họ sẽ có động lực nội tại mạnh mẽ hơn. Họ không chỉ là người thừa hành, mà là người đồng hành. Sự thấu hiểu mục tiêu chung này cũng chính là nền tảng cho sự tự chủ, bởi khi biết đích đến, mỗi người có thể tự tìm ra con đường tốt nhất để đi đến đó.
2. Chuyển đổi từ Giám Sát (“Làm Như Thế Nào?”) sang Trao Quyền & Hỗ Trợ (“Bạn Cần Gì Để Thành Công?”)
Khi đã có mục tiêu chung, mô hình quản lý cũ sẽ tiếp tục bằng việc chỉ dẫn chi tiết cách thực hiện và giám sát từng bước. Ngược lại, tư duy điều hành kiểu mới thực hiện một bước nhảy vọt: giao quyền cho nhân viên. Triết lý ở đây là: hãy thuê người giỏi và tin tưởng để họ làm công việc của mình.
Vai trò của người quản lý lúc này không còn là “ông chủ” hay “người giám sát” mà chuyển thành một “huấn luyện viên” (coach) hoặc một “nhà lãnh đạo phục vụ” (servant leader). Công việc của họ không phải là kiểm soát “làm như thế nào”, mà là hỏi “Bạn cần gì để thành công?”. Họ tập trung vào việc loại bỏ các rào cản, cung cấp đủ nguồn lực, bảo vệ đội nhóm khỏi những phiền nhiễu không cần thiết và đưa ra lời khuyên khi được yêu cầu. Sự trao quyền này thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối, nuôi dưỡng tinh thần trách nhiệm, quyền sở hữu công việc và tạo ra một văn hóa tự chủ, nơi sự sáng tạo được thăng hoa.
3. Chuyển đổi từ Đo Lường “Chấm Công” sang Đo Lường Kết Quả Thực Tế
Mô hình cũ thường đo lường hiệu suất dựa trên các yếu tố đầu vào (input) như số giờ làm việc, việc có mặt ở văn phòng đúng giờ, hay số lượng công việc đã hoàn thành. Cách đo lường này khuyến khích văn hóa “làm việc vì có mặt” (presenteeism) thay vì hiệu quả thực sự. Tư duy điều hành kiểu mới, với sự hỗ trợ của chữ KR (Key Results – Kết quả then chốt) trong mô hình OKR, lại tập trung hoàn toàn vào việc đo lường kết quả đầu ra (outcome).
Kết quả then chốt là những chỉ số cụ thể, có thể đo lường được, có thời hạn, giúp xác định xem mục tiêu đã được hoàn thành hay chưa. Quay lại ví dụ về mục tiêu “Trở thành đội ngũ hỗ trợ được khách hàng yêu mến nhất”, các KR có thể là: “Giảm thời gian phản hồi trung bình cho mỗi yêu cầu từ 4 giờ xuống còn 1 giờ”, “Tăng điểm hài lòng của khách hàng (CSAT) từ 80% lên 95%”, “Giảm tỷ lệ khách hàng khiếu nại lặp lại 50%”.
Với cách đo lường hiệu suất này, việc nhân viên làm việc ở đâu, vào lúc nào không còn quá quan trọng. Miễn là họ tạo ra được những kết quả then chốt đã cam kết, họ hoàn toàn có quyền tự chủ về quy trình và thời gian làm việc của mình. Điều này không chỉ tăng năng suất thực tế mà còn mang lại sự linh hoạt và cân bằng mà thế hệ nhân viên hiện đại luôn tìm kiếm.
Mô Hình OKR Hoạt Động Như Thế Nào Trong Thực Tế?
Hãy hình dung một đội marketing với Tư duy điều hành kiểu mới.
- Mục tiêu (O): Tạo ra một chiến dịch ra mắt sản phẩm mới gây được tiếng vang lớn nhất trên thị trường trong Quý 3. (Đây là mục tiêu truyền cảm hứng).
- Thay vì sếp chỉ định “Phải viết 10 bài blog, chạy 5 quảng cáo Facebook…”, cả đội sẽ cùng thảo luận và thống nhất các Kết quả then chốt (KR):
- KR1: Đạt 1 triệu lượt tiếp cận trên các nền tảng mạng xã hội.
- KR2: Có được 5 bài báo đánh giá tích cực từ các trang tin công nghệ uy tín.
- KR3: Thu về 10,000 lượt đăng ký dùng thử sản phẩm từ trang web của chiến dịch.
Sau khi đã có mục tiêu và kết quả cần đạt, người quản lý sẽ lùi lại. Đội ngũ marketing giờ đây có toàn quyền tự chủ để sáng tạo và thực thi các sáng kiến (viết blog, làm video, tổ chức sự kiện, hợp tác với influencer…) mà họ tin rằng sẽ giúp đạt được các KR trên. Người quản lý sẽ đóng vai trò hỗ trợ, cung cấp ngân sách, và giúp họ kết nối với các phòng ban khác khi cần.
Lời Kết: Tương Lai Của Quản Trị Là Tin Tưởng Và Trao Quyền
Giảm kiểm soát – tăng tự chủ không phải là buông lỏng quản lý. Ngược lại, đó là một hình thức quản lý cao cấp và hiệu quả hơn, được xây dựng trên nền tảng của sự tin tưởng, mục tiêu rõ ràng và trách nhiệm giải trình dựa trên kết quả. Trong bối cảnh chiến lược quản trị 2025, khi sự linh hoạt, sáng tạo và tốc độ trở thành yếu tố sống còn, việc áp dụng tư duy điều hành kiểu mới không còn là một lựa chọn, mà là một yêu cầu bắt buộc. Khi tìm kiếm một môi trường làm việc lý tưởng, hãy tìm kiếm những nhà lãnh đạo dám tin tưởng và trao quyền. Và trong chính vai trò của mình, hãy luôn làm việc với tinh thần tự chủ, tập trung vào kết quả để chứng minh rằng bạn xứng đáng với sự tin tưởng đó. Tương lai của công việc không nằm ở sự kiểm soát, mà nằm ở sự giải phóng tiềm năng con người.
>>> Xem thêm bài viết: Quản Trị Nhân Sự Hiện Đại: Bí Quyết Gắn Kết Đội Ngũ Hiệu Quả Trong Môi Trường Làm Việc Linh Hoạt
Tìm hiểu thêm về các dịch vụ của KOS tại đây!
GIỚI THIỆU VỀ K-OUTSOURCING
Công ty cổ phần Giải pháp nhân sự và Tư vấn đầu tư K-Outsourcing Việt Nam là đối tác uy tín trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ cho thuê lại lao động và giải pháp nhân sự cho các doanh nghiệp với hệ sinh thái hỗ trợ nâng cao. Các dịch vụ của K-Outsourcing bao gồm: Tuyển dụng lao động, cho thuê lại lao động, payroll, tư vấn phát triển nguồn lực.
Tìm hiểu thêm về K-Outsourcing: K-Outsourcing Việt Nam
