Tư duy đúng về “kỹ năng AI” trong tuyển dụng hiện đại
Chúng ta đang sống trong một giai đoạn mà AI trở thành từ khóa không thể thiếu trong các bản tin công nghệ, chiến lược doanh nghiệp và… cả mô tả công việc. Các tin tuyển dụng ngày nay liên tục nhấn mạnh ứng viên “biết dùng ChatGPT”, “sử dụng thành thạo công cụ AI”, như thể đó là một tiêu chí sống còn. Nhưng liệu kỹ năng sử dụng công cụ có phải là thứ mà doanh nghiệp nên ưu tiên hàng đầu?
Câu trả lời, nếu nhìn dài hạn, là: chưa chắc. Bởi vì trong thời đại mà bất cứ ai cũng có thể học cách sử dụng AI trong vài tuần, điều tạo nên khác biệt không nằm ở khả năng dùng công cụ, mà là ở cách tư duy khi dùng chúng.
“Biết dùng AI” không bằng “Biết đặt câu hỏi đúng cho AI”
Giống như việc biết đánh máy không khiến bạn trở thành nhà văn, biết cách nhập lệnh vào AI không khiến bạn thành người giải quyết vấn đề. Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng “ngộ nhận kỹ năng AI”: họ tuyển những người biết dùng AI để viết email, làm báo cáo, thậm chí viết code, nhưng lại quên rằng chính khả năng đặt câu hỏi đúng – tư duy phân tích vấn đề – mới là nền tảng tạo nên giá trị thật sự.
Một marketer giỏi không chỉ hỏi ChatGPT “viết giúp tôi caption bán hàng”, mà còn phải biết chọn đúng thông tin đầu vào, xác định đúng insight khách hàng, và đánh giá được đầu ra có phù hợp hay không. Đó là sự kết hợp giữa hiểu người – hiểu công cụ – hiểu mục tiêu.
Khi công cụ trở thành gậy 2 đầu
Case study thực tế từ một công ty công nghệ nội địa cho thấy, nhóm nhân sự trẻ được đào tạo bài bản về công cụ AI lại chính là nhóm dễ… thụ động nhất. Họ quen với việc hỏi máy thay vì suy nghĩ. Họ giỏi chỉnh prompt nhưng lúng túng khi được giao đề bài chưa từng thấy. Họ chạy theo hiệu suất nhưng thiếu chiều sâu phân tích.
Ngược lại, những nhân sự không quá “rành AI” nhưng có nền tảng tư duy tốt, khả năng ra quyết định và phản biện logic lại là những người giúp công ty phát triển sản phẩm nhanh hơn, đúng thị trường hơn. Họ dùng AI như chất xúc tác – chứ không là người thay mình làm mọi thứ.
Tư duy nào doanh nghiệp nên tìm kiếm trong thế hệ nhân sự mới?
Thay vì chăm chăm vào việc “ứng viên có biết dùng AI không?”, doanh nghiệp cần xoay trục tuyển dụng sang những yếu tố bền vững hơn:
- Tư duy phân tích: Liệu họ có thể bóc tách vấn đề, đặt giả thuyết và kiểm chứng thông tin?
- Tư duy phản biện: Họ có khả năng chất vấn dữ liệu, nhìn ra các mâu thuẫn và đưa ra câu hỏi sâu sắc?
- Tư duy sáng tạo: Trong thời đại mà AI dễ tạo ra 10 ý tưởng, người giỏi là người chọn đúng 1 cái độc đáo và phù hợp.
- Khả năng học hỏi: Họ có nhanh nhạy thích nghi với sự thay đổi công nghệ? Họ học để phụ thuộc hay học để làm chủ?
>>> Xem thêm bài viết: Tuyển Dụng Thế Hệ Z: Vì Sao Doanh Nghiệp Cứ Mãi “Trượt” Ứng Viên Gen Z?
Tuyển người “không bị AI thay thế” – không phải là tuyển người “chống lại AI”
Nhiều người nhầm lẫn: nếu không ưu tiên kỹ năng AI, có phải doanh nghiệp đang đi ngược xu hướng? Không hề. Vấn đề không nằm ở việc có dùng AI hay không, mà là dùng AI để làm gì và ai là người ra quyết định cuối cùng.
Người không bị AI thay thế là người biết dùng công cụ để mở rộng tư duy, rút ngắn thời gian làm việc nhưng vẫn giữ được chiều sâu. Họ là người chủ động chọn AI như cộng sự, chứ không giao toàn bộ việc cho AI và trở thành “người giám sát lười biếng”.
Kết luận: Đừng tuyển người vì họ dùng được AI – hãy tuyển người không bị AI làm lu mờ tư duy
Trong thời đại công nghệ tăng tốc, doanh nghiệp có thể cập nhật công cụ chỉ trong vài tuần. Nhưng để xây dựng đội ngũ vững mạnh, không gì thay thế được một nền tảng tư duy sâu sắc. AI sẽ còn tiếp tục phát triển, nhưng chính con người mới là người định hình cách nó tạo ra giá trị.
Tìm hiểu thêm nhiều bài viết hữu ích tại đây!
GIỚI THIỆU VỀ K-OUTSOURCING
Công ty cổ phần Giải pháp nhân sự và Tư vấn đầu tư K-Outsourcing Việt Nam là đối tác uy tín trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ cho thuê lại lao động và giải pháp nhân sự cho các doanh nghiệp với hệ sinh thái hỗ trợ nâng cao. Các dịch vụ của K-Outsourcing bao gồm: Tuyển dụng lao động, cho thuê lại lao động, payroll, tư vấn phát triển nguồn lực.
Tìm hiểu thêm về K-Outsourcing: K-Outsourcing Việt Nam
